Tháo gỡ ùn tắc gạo ở cửa khẩu Lào Cai

Khoảng 9 giờ sáng ngày 18-4, chúng tôi có mặt ở “trọng điểm” xuất gạo sang Trung Quốc - lối mở Bản Quẩn, km 6 Bản Phiệt (huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai). Không chỉ ở trong bãi tập kết của Công ty Minh Đức đã đầy ứ xe ô-tô chở gạo loại lớn, phủ bạt kín mít, đỗ san sát bên nhau mà ngay cả những bãi đất trống ven quốc lộ 70 hay những con đường cụt ở khu vực hai bên lối mở Bản Quẩn cũng đầy kín xe tải chở gạo đỗ im lìm dưới cái nắng oi ả của vùng biên. Những tài xế xe tải, mặt mũi hốc hác vì thiếu ngủ, căng võng bạt dưới gầm xe nằm, ngồi tránh nắng.

Hỏi chuyện, lái xe Lê Văn Thịnh cho biết: Em chở gạo từ cảng Hải Phòng lên Lào Cai, đã nằm đợi năm ngày ở đây rồi nhưng vẫn không xuất được hàng. Điện thoại về hỏi chủ hàng ở Hải Phòng, chủ hàng bảo cứ nằm đó đợi, chứ quay về Hải Phòng thì bỏ gạo đi đâu?

Theo Trạm trưởng biên phòng Bản Quẩn Phùng Văn Yên, khoảng hơn một tuần nay, gạo xuất qua lối mở này cứ ít dần, nhỏ giọt rồi dừng hẳn, do các thương lái, doanh nghiệp phía Trung Quốc không nhập hàng. Trước đó, xe tải ùn ùn chở gạo từ Hải Phòng, theo cao tốc Nội Bài - Lào Cai và theo tàu hỏa kéo lên biên giới “đổ” hàng cho thương lái Trung Quốc, bao nhiêu cũng mua, gạo không cần chứng nhận phẩm cấp, nhãn mác, xuất xứ hàng hóa.

Theo thống kê của Sở Công thương tỉnh Lào Cai, từ đầu năm đến hết ngày 30-3, tại cửa khẩu Bản Vược (Bát Xát) có tám doanh nghiệp xuất khẩu gạo; tại lối mở Bản Quẩn có bốn doanh nghiệp xuất khẩu gạo. Tổng lượng gạo xuất khẩu là 75 nghìn tấn, với giá trung bình là 439 USD/tấn, tăng 51 USD/tấn so với giá xuất năm 2014. Điều đáng nói là, gạo xuất sang Trung Quốc không cần chứng nhận phẩm cấp, nhãn mác, xuất xứ hàng hóa, chỉ là thỏa thuận mua bán giữa thương nhân hai bên. Chính vì lý do đó, gạo ùn ùn đổ lên Lào Cai, tìm đường “vượt biên” sang Trung Quốc.

Tuy nhiên, “niềm vui ngắn chẳng tày gang”. Từ đầu tháng 4, phía Trung Quốc thông báo với các lực lượng chức năng của Lào Cai rằng sẽ tăng cường chống buôn lậu, xiết lại các lối mở trên tuyến biên giới, do vậy các thương lái, doanh nghiệp Trung Quốc ngừng nhập hàng, khiến hàng nghìn tấn gạo bị ùn ứ, ách tắc tại Lào Cai. Theo thống kê ban đầu của Sở Công thương Lào Cai, tại các kho chứa gần biên giới, hiện tồn đọng khoảng hơn 14 nghìn tấn gạo, chưa kể số gạo còn nằm trên hàng trăm xe tải loại lớn ở các bãi tập kết hoặc đỗ tạm trên đường. Ước tính số gạo tồn đọng, ùn tắc tại Lào Cai khoảng gần 20 nghìn tấn.

Để tháo gỡ ùn tắc gạo tại cửa khẩu, hạn chế thiệt hại kinh tế cho thương lái, doanh nghiệp xuất khẩu gạo, Sở Công thương Lào Cai và chính quyền hai huyện biên giới là Bát Xát, Bảo Thắng và thành phố Lào Cai huy động tối đa các kho chứa tạm của các cơ quan, đơn vị, người dân trên địa bàn gần biên giới để chứa gạo. Đối với hàng trăm xe tải chở gạo đang đỗ tại các bãi tập kết và trên quốc lộ 70, cần phủ bạt chống thấm để tránh mưa ướt, ẩm mốc làm hư hỏng gạo. Các lực lượng như Biên phòng, Hải quan bám sát tình hình, sẵn sàng tạo điều kiện thuận lợi, thông quan nhanh nhất khi cửa khẩu Bản Vược và lối mở xuất khẩu gạo ở Bản Quẩn trở lại bình thường.